Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, Bloomberg ile gerçekleştirdiği mülakatta yeni ekonomi modelinden, kur korumalı mevduat uygulamasında gelinen noktaya; planlanan yeni adımlardan ekonomideki beklentilerine dek bir dizi konuda soruları yanıtladı.
“ARALIK AYININ KAMBURUNU YAŞIYORUZ”
Yıllık enflasyonun kurdaki yükseliş, vergi artışları, her yerde değer biçme oranı zarfında yapılan artışlar gibi etkenlerle ocak ayında pik noktasına ulaşmasını öngördüğünü anlatan Nebati, bu noktada kurun stabil ülkü gelmesinin ise bir fayda olduğunu söyledi. Nebati, “Biz şu anda aralık ayının kamburunu taşıyoruz. Yazın lüzum yiyecek fiyatlarındaki gevşeme, ama şu lahza dünyada bir enflasyon da var, bu ikisinin etkisinin azaldığı bir döneme giriyoruz. Enerji ihtiyacımızın azalması, yiyecek fiyatlarındaki normalleşmeler bizim artık yeni bir patikaya girdiğimizi belirten en manâlı aylar olacak.” dedi.
Bakan Nebati, Merkez Bankası’nın birincil çeyrekte gevşemenin etkisini izleme kararını desteklerken de “Merkez Bankası’nın nasıl karar alacağını bilmiyorum. Benim görüşüm, ocak, şubat ve mart ayını şöyle bir görmemiz lazım.” değerlendirmesini yaptı.
“BÜYÜMEYLE İLGİLİ PİYASADAKİ İŞTAHI GÖRÜYORUM”
Nebati, 2022 için büyüme beklentilerinin sorulması üstüne de “İddialı bir şey söylüyorum; büyümeyle ilgili de ben piyasadaki iştahı görüyorum” dedi. Nebati benzer süreçte yükselme için de tek haneli bir sayı öngördüğünü söylerken, “Tek hane olacak zaten de, ben iyi bekliyorum. Türkiye’ye kendi halinde bıraksanız bile 5 büyür.” diye ekledi.
“KUR KORUMALIDA MİKTAR 126 MİLYAR LİRAYI GEÇTİ”
Kur korumalı mevduat uygulamasından çarşamba akşamına değin yaklaşık 300 bin kişinin yararlandığını anlatan Nebati, “Buradan aldığımız miktar dün gece (Çarşamba) itibarıyla 126 milyar lirayı geçti. Şunu gösteriyor; günde ortalama 10 milyar TL sisteme dahil oluyor. Bunun takriben %15’i DTH’lardan geliyor. TL’den Dövize gidecekler artı, dövizden buraya gelenler var, bu çok manâlı ve iyi bir para.” dedi.
Benzer yeni enstrümanların da zamanla devreye alınacağını anlatan Nebati, “Bunlar özümsendikten sonradan oraya da farklı kanalları geliştirmemiz lazım. Bir enstrümanı tam bitirmeden ikincisiyle ilgili açıklama yaptığınız zaman bir aykırılık olabiliyor.” diye konuştu. Nebati, sisteme giren paraların her tarafta dövize dönüşmemesi veya geveze harcanmaması için bir dizi önlem alınacağını söylerken de “Imal odaklı, proje odaklı destek vereceğiz. Hemen KGF’yi getiriyoruz mesela. Çalışıyoruz, artı bir süresi değil. Bitiririz bu ay.” dedi.
“SÜPER TAHVIL DEĞIL”
Bakan Nebati’ye mülakatta bir süredir kamuoyunda tartışılan süper bono, KDV düzenlemesi, halk bankalarının sermayelerinin artırılması gibi konular da soruldu. “Süper bağ değil. Öyle bir şey yok. Böyle bir şeyi doğru bulmuyoruz” diyen Nebati, “Bizim sadece ve sadece yapacağımız şey, tedbirler paketinde açıkladığımız alanlarda adımlar atmak.” diye ekledi. Bakan Nebati, kamu bankalarının sermayelerinin artırılması ile ilgili çalışmanın da bu ay bitmeden sonuçlanacağını duyurdu.
“DENGELİ BİR DÖNEME GİRİLDİĞİNİ GÖRÜYORUM”
Piyasa faizlerindeki patika ve finansal aktarım mekanizmasında görülen kopukluğa ilişkin de değerlendirmeler yapan Nebati, uyumsuzluğun ilk olarak “Merkez Bankası dayanamayacak, faiz artıracak” söyleminden kaynaklandığını ama “oluşan güvenle” birlikte bu farkın da kapanmaya başladığını söyledi. Nebati, “Şimdi baktığınız süre mevduat faiz oranları da Merkez Bankası’na yakınsamaya başladı. Dolayısıyla birbiriyle dengeli bir döneme girildiğini ben görüyorum” ifadesini kullandı.
“SEÇİME TEK HANELİ ENFLASYONLA GİDECEĞİM”
Kurdaki yükselişlerin önlenmesinin arkasından Türkiye’nin ekonomideki yeni hedefinin enflasyonla mücadele olduğuna göze çarpan eden Nureddin Bitkisel, şöyle devam etti: “Hemen biz enflasyonu çözeceğiz. Ondan daha sonra 2022 yılı bütün bir dönüş, kararlılık ve işlerin oturduğu bir sene olacak. Önümüzdeki yıl bu sohbeti yaparsak, yapacağımız sohbette faizde, enflasyonda ve kurdaki tüm olumlu değişimlerin nasıl gerçekleştirildiğini siz bana soracaksınız. Çünkü enflasyon denilen şey üç jurnal bir meslek yok ama, faiz oranlarının inmesi, çıkması çabuk bir etki gösterir lakin kur ataklarının Türkiye’deki etkisini yadsımak, görmezden ulaşmak, kur ataklarının bu kadar seri etkili olduğunu görmezden gelmek kadar güvenli olmayan bir şey olabilir mi? Ben seçime tek haneli enflasyonla gideceğim 2023 Haziran ayında.”
“CARİ DENGE TERİMİNİ KULLANALIM”
Define ve Maliye Bakanı, bakanlık olarak bundan böyle “cari açık”, “cari fazla” gibi kavramları “literatürden çıkardıklarını” söylerken, bunun gerekçesini de Türkiye ekonomisinin büyüklüğüne bağladı. Bitkisel, “Bu dek büyük bir ekonomide 5 milyar dolar pozitif vermişsin, 3 milyar dolar açık vermişsin bunun bir karşılığı değil. Onun için arkadaşlara diyorum ki, cari denge terimini kullanalım.” dedi.
“KDV’DE SADELEŞTİRMEYİ SAĞLAYACAĞIZ”
Bitkisel’yle röportajın son gündem maddesi de KDV oranlarıyla ilgili bakanlıkta bir süredir devam eden çalışmalardı. “KDV ile ilgili gerçekten çok heyecanlıyım” diyen Bitkisel, sadeleştirmenin yalnızca oranlarda yok, sektör içerisindeki öbür oranları da kapsayacağına işaret etti. Nebati, “Vatandaş ne ödediğini bilecek çünkü yüzde 1, 8, 18 gibi farklı oranlar var. Daha önemlisi üretici, imalatçı, satıcılar bununla ilgili bir sıkıntı yaşıyorlar bunu düzenlemiş olacağız. Üçüncüsü KDV iadeleriyle ilgili sorun yaşıyoruz, 1 ile alıyor 8’le; 18 ile alıyor 8 ile satıyor. Burada da sadeleştirmeyi sağlayacağız.” diye konuştu.